भुटान पिपुल्स पार्टीको धिपधिपे दियो
गोपाल गडतौला
झापा विर्तामोडस्थित एक घरको एउटा भाडाको कोठामा दिँउसो करिव एक दर्जन मानिस उपस्थित भएर ‘भुटान पिपुल्स पार्टी (बीपीपी)’ को स्थापना दिवस मनाए ।
त्यसक्रममा बीपीपीका वर्तमान अध्यक्ष बलराम पौडेलले डेढ दशकअघि हत्या भएका तात्कालीन अध्यक्ष आरके बुढाथोकीको तस्वीरमा फूल चढाए, त्यही कोठामा रहेको पार्टीको झण्डा अगाडि दियो बाले । आरको तस्वीरमा उनकी विधवा जसुदाले पनि फूल चढाएर सम्झिइन् बीपीपीका नेता एवम् आफ्ना पतिलाई ।
बीपीपी दक्षिण एशियाको एकमात्र राजतन्त्रात्मक मुलुक भुटानमा प्रजातन्त्र ल्याउने उद्देश्यसाथ २७ वर्षअघि स्थापना भएको थियो ।
स्थापना दिवसका अवसरमा झापामा शरणार्थी जीवन विताइरहेका अध्यक्ष पौडेलले पर्खाइको म्याद लम्बिए पनि भुटानमा प्रजातन्न्त्र आउने विश्वास व्यक्त गरे ।
बुढाथोकीले असिमित अधिकारसहितको भुटानी राजतन्त्रलाई संबैधानिक बनाउने र जनतालाई अधिकार सम्पन्न बनाउने उद्देश्यले स्थापना गरिएको बीपीपी अहिले झन कमजोर बनेको भन्दै थपे, “भुटानी आन्दोलन आन्तरिक र बाह्य कारणले शिथिल बनेको छ, तर भुटानमा परिवर्तन आउने कुरामा हामी आशावादी छौं ।”
सन् १९९२ को जुन २ मा भारतको सिलिगुढीमा बुढाथोकी, पौडेल, जागिरमान लामा, हरी सुवेदी र देवेन्द्र ढुंगेलसमेत ५ जना संस्थापक रहेर स्थापना गरेको सो पार्टीको आह्वानमा भुटानमा सन १९९० आसपासका वर्षमा हजारौं दक्षिणी भुटानी प्रजातन्त्र र मानवअधिकार आन्दोलनमा सरिक भएका थिए ।
ति मध्ये बुढाथोकीको २४ भदौ २०५८मा झापाको दमकमा बैठक चलिरहँदा खुकुरी प्रहारबाट हत्या भयो ।
संस्थापक महासचिव लामाले बीपीपी त्यागी सकेका छन् । सुबेदी हाल अमेरिकामा छन्, ढुंगेल भारतमा रहेर भुटानी आन्दोलनलाई साथ दिइरहेका छन् । पौडेल भने खिँइदै गएको बीपीपीको अध्यक्षमा पदासिन छन् ।
सन् १९९० ताकको आन्दोलनमा ब्यापक धरपकड र दमनसँगैसवालाख जति दक्षिणी भुटानीहरुलाई त्यहाँको सरकारले भुटानबाट खेदेको थियो । ती मध्ये एकलाख भुटानी नेपालमा शरण लिन पसेका थिए ।
नेपालमा शरणागत भुटानीमध्ये १ लाख २ हजार शरणार्थी पश्चिमी मुलुक गइसकेको अवस्थामा भुटानको प्रजातान्त्रिक आन्दोलन शिथिल बन्दै गएको छ ।
अब झापा र मोरङका शरणार्थी शिबिरमा १५ हजारजती भुटानी शरणार्थी मात्र बाँकी छन्, जसमध्ये दशहजार हाराहारी पुनर्वासको पक्रियामा छन् ।